Van Aalstplein 1 - 13
Een nieuw gemeentehuis voor 140.000 gulden
In het Officieel Mededelingenblad van de gemeente Hoevelaken van 30 October 1954 wordt de eerste steenlegging van een nieuw gemeentehuis vermeld. Het bericht is kort en zakelijk:
De eerste steenlegging zal plaats hebben op Zaterdag 6 November 1954 des v.m. om 11.00 uur. Deze plechtigheid zal een sober – en derhalve geen feestelijk karakter dragen.
De gevelsteen wordt prominent in het bordes ingemetseld door burgemeester Snouck Hurgronje, die daarbij de genodigden het volgende verhaal vertelt: “Ik hoef u de noodzakelijkheid voor de bouw van een nieuw gemeentehuis niet uit te leggen. B. en W. en de raad hebben eendrachtig samengewerkt, om het zover te krijgen.”
“Ik moet echter nog een geheim verklappen”, gaat de burgemeester verder. “Velen zullen denken dat ik vandaag niet de eerste steen leg, maar misschien wel de laatste. Toch is dat niet helemaal waar. Op een goede dag moest ik heel vroeg bij de aannemer komen, die een met bloemen versierde troffel klaar had gelegd. Daarmee metselde ik de eerste steen. De officiële steenlegging heeft echter nu pas plaats, omdat het altijd prettig is wanneer men iets kan zien.”
De burgemeester doelt met zijn verhaal op het feit dat verschillende muren al zijn opgetrokken en het gebouw al enige vorm begint te krijgen. Kosten voor het gebouw: 140.000 gulden.
Het gemeentehuis aan het Van Aalstplein wordt ontworpen door de Amersfoortse architecten H.A. en J.G. Pothoven. Tegelijkertijd met het gemeentehuis ontwerpt hun bureau ook de bijbehorende portierswoning, twee dienstwoningen voor de politie, het politiebureau en het postkantoor, tezamen Van Aalstplein 1 tot en met 13.
De stijl van de gebouwen is verwant aan de Delftse School. Het gemeentehuis bestaat uit een rechthoekig bouwblok met een zadeldak waarop een prominente schoorsteen. Het bevat een souterrain, lage begane grond en een hogere eerste verdieping, waar zich de raadzaal bevindt.
Het nieuwe gemeentehuis wordt officieel geopend op 17 oktober 1955. De belangstelling voor de opening is groot. Niet alleen van mensen die voor de gemeente werken, maar ook vanuit de plaatselijke bevolking. Tevens is de schooljeugd, met hun leerkrachten, bij de opening aanwezig.
Het receptieboek, voorzien van perkamentachtige bladzijden, wordt 101 keer getekend.
De eerste burgemeester in het nieuwe gemeentehuis is jonkheer S.M. Snouck Hurgronje die, in aanwezigheid van de Commissaris van de Koningin van de provincie Gelderland -Jhr. C.G.C. Quarles van Ufford- mede de openingshandelingen verricht. Snouck Hurgronje wordt achtereenvolgens opgevolgd door de burgemeesters Ernst Veen (1958-1972), Frans Hoekstra (1972-1980), Henk Jager (1981-1987) en Marianne Hendriksen – Ansing (1987-2000, foto).
Met het doorknippen van een lint wordt het nieuwe ‘wijkje’ aan het Van Aalstplein geopend. De officiële handeling wordt verricht door mr. N.J. van Aalst, naar wiens vader, C.J.K. van Aalst, het nieuwe plein is genoemd. Rechts burgemeester Snouck Hurgronje.
Verbouwingen
Met de komst van een nieuw gemeentehuis is men bij de gemeente de koning te rijk. Er wordt gesproken over een pronkstuk voor het dorp. Hoevelaken heeft een nieuw ‘hart’ gekregen, wordt er zelfs beweerd. Echter, de tijd schrijdt voort in rasse schreden en aanpassingen zijn in de loop der tijd noodzakelijk. Zo krijgt het gemeentehuis in 1972 aan de achterzijde een extra vleugel, die in 1979 weer wordt verbouwd. In 1987 blijkt dat, door de aanschaf van tekstverwerkingsapparatuur, de typekamer achter de balie te klein wordt. Er vindt een nieuwe verbouwing plaats, waarbij ook de voormalige conciërgewoning bij het gemeentehuis wordt getrokken. Halverwege de jaren negentig toont een maquette een heel ambitieus plan, dat nooit wordt gerealiseerd.
Ook een gevelsteen
Met de komst van het nieuwe gemeentehuis komt er een eind aan een tijdperk van bijna een eeuw, waarin de gemeente gehuisvest was in een pand aan de Rijksstraatweg, de latere Westerdorpsstraat. Het oude gemeentehuis had eveneens een gevelsteen, gelegd op 31 maart 1858 door de toenmalige burgemeester Frezie. De gevelsteen is het enige wat nog aan het toenmalige gemeentehuis herinnert en heeft een plaats gekregen op het Van Aalstplein.
De sloop van het oude gemeentehuis heeft ook gevolgen voor het openbaar onderwijs, dat met twee lokalen aan de achterzijde van het gemeentehuis is gevestigd. De openbare school krijgt, eveneens in 1955, een onderkomen in een nieuw pand op de hoek Stoutenburgerlaan/J.J.A. Goeverneurlaan.
De bouw van het gemeentehuis in 1954. Links is de boerderij van Van Maanen zichtbaar, waar ook klompenmaker Henk van Bokhorst een tijd zijn klompenmakerij runde.
Appartementen
Het gemeentehuis aan het Van Aalstplein doet dienst tot 1 januari 2000. Op die datum gaat Hoevelaken als deelkern op in de gemeente Nijkerk en verhuist de hele gemeentelijke administratie naar de archieven aldaar. Het gebouw, dat met de overige panden aan het Van Aalstplein tot de gemeentelijke monumenten behoort, blijft – behoudens de vleugel – echter bestaan en wordt, nadat vele suggesties voor een invulling de revue passeren, verbouwd tot appartementencomplex. De Stichting Historisch Hoeflake had met de archiefkelder tot 1 september 2023 een plaats in één van de half ondergrondse ruimtes. Met ingang van genoemde datum is Historisch Hoeflake gehuisvest op Van Aalstplein 3, het voormalige postkantoor en later politiebureau.
Het tot appartementencomplex omgebouwde gemeentehuis in februari 2016.