In memoriam
Pas na de uitvaartplechtigheden verschijnt de Amersfoortse Courant op donderdag 17 juli 1980 met een afscheidsverhaal over Frits Klaarenbeek. “Klaarenbeek heeft herhaalde malen nadrukkelijk te kennen gegeven, dat mocht hij komen te overlijden, er tot na de begrafenis geen ruchtbaarheid aan gegeven mag worden”, is de verklaring van de krant. “Een wilsbeschikking, die geëerbiedigd dient te worden”.
Het afscheidsverhaal dat de krant publiceert en wordt geschreven door Max Smith kent de volgende inhoud:
Dokter Klaarenbeek is reeds eerder verscheidene keren door een hartaanval getroffen. Steeds opnieuw zette hij zich na zijn herstel met veel vitaliteit en met nog groter enthousiasme in voor zijn trots: het cultureel centrum Sparrendam in Hoevelaken. Toch ontkwam men niet aan de indruk, dat hij zijn afscheid van dit leven aan het voorbereiden was. In recente ontmoetingen bracht hij keer op keer ter sprake, dat hij het voortbestaan van Sparrendam per testament had geregeld. In woord en daad liet hij blijken, dat hij nog zoveel voor Sparrendam wilde doen. Hij toonde daarbij een dermate grote bedrijvigheid, alsof hem nog maar weinig tijd restte.
In mei van dit jaar heeft hij zijn drukke artsenpraktijk in Hoevelaken overgedragen aan dokter P. Manschot. De associatie, die de heer Klaarenbeek met dokter H.H. Snoek was aangegaan, werd door Manschot voortgezet.
In Utrecht heeft Klaarenbeek een artsenopleiding gevolgd. In de veertiger jaren promoveerde hij op een studie over een longgezwel bij muizen. Toen hij zich in 1942 als arts in Hoevelaken vestigde, telde het dorp niet meer dan enkele duizenden inwoners. Het was zijn eerste praktijk. Het duurde niet lang, of ook patiënten uit de omliggende gemeenten als Hooglanderveen, Terschuur, Zwartebroek en Amersfoort, Hoogland en Barneveld kwamen bij hem op ziekenbezoek. In de beginperiode legde hij per bromfiets de huisvisites af. Later verruilde hij dit vervoermiddel voor een meer comfortabele luxewagen.
Op de dag dat hij voorgoed afstand deed van het ambt van medicus waren er meer dan 4000 mensen bij hem ongeschreven. Als blijk van waardering voor zijn bovenmatige inzet kreeg hij van de gemeente Hoevelaken een afscheidsgeschenk: een bedrag van zesduizend gulden, bestemd voor Sparrendam.
Het was niet uitsluitend om gezondheidsredenen, dat dokter Klaarenbeek heeft besloten zijn artsenpraktijk neer te leggen. Hij wilde meer tijd vrijmaken voor Sparrendam, die hij omschreef als ‘sanatorium voor de geest’. Of, zoals dokter Klaarenbeek het zei: ‘Ik geef me nu geheel aan Sparrendam’.
In het begin van de jaren zeventig heeft Klaarenbeek de oude, vervallen hoeve aan de Veenwal opgekocht. De mooi tussen bossage en weilanden gelegen boerderij werd door hem geheel in stijl gerestaureerd en uitgebreid. Het was zijn intentie om aan de Hoevelakense gemeenschap en aan een ieder uit de naaste omgeving een ruimte beschikbaar te stellen, waar als in een open sociëteit genoten kan worden van tentoonstellingen en concerten. Sinds enkele weken had hij naar mogelijkheden gezocht, om er tevens kleine zaalproducties te organiseren. Hoewel hij dit cultureel centrum in zakformaat niet in eerste instantie beschouwde als een trefpunt voor een elitaire minderheid, maar juist voor de doorsnee bevolking, voor de wandelaars, die zondagmiddag even komen binnenstappen om naar de exposities te kijken, of voor elkeen, die zich op de zaterdagavond met een klassieke muziekuitvoering wil verpozen, stelde hij niettemin hoge eisen aan de kwaliteit van de werken.
Dokter Klaarenbeek vond kunst de beste therapie voor welke ziekte dan ook. Hij wilde Sparrendam bovendien laten fungeren als een podium voor jonge kunstenaars, die wel getalenteerd zijn, maar die nog geen gevestigde naam hebben. Dat neemt niet weg, dat de rustieke omgeving en de even prettige als hartelijke sfeer die er heerst, menig vermaarde musicus heeft doen besluiten om hier bij wijze van vriendendienst te komen concerteren.
De televisie heeft verzocht de accommodatie te mogen gebruiken als decor bij opnames. Dokter Klaarenbeek was daar allerminst enthousiast over. Hij wilde het vredige en vriendelijke karakter niet opofferen aan een al te breedschalige bekendheid, die extra druk met zich mee zal brengen.
Het typeerde dokter Klaarenbeek ten volle, dat wie maar ook een fractie van zijn enthousiasme bezit om van Sparrendam iets bijzonders te maken, zonder voorbehoud zijn volste vertrouwen geniet. Het was tevens een gewoonte van hem om mensen, tenzij het hen ontrieft, meteen als vrienden bij de voornaam te noemen.
